5 خطر شغلی دندانپزشکان

بیشتر دندانپزشکان، دردهای عضلانی اسکلتی را در قسمتی از دوران‌ کار حرفه‌ای‌شان تجربه می‌کنند. اگرچه ممکن است یک کمردرد یا گردن‌درد موقتی چندان مورد توجه قرار نگیرد، ولی در صورت نادیده گرفتن درد‌های مکرر این‌چنینی، احتمال بروز یک ناتوانی پایدار وجود دارد.

1- دردهای استخوانی

عوامل خطری مثل وضعیت‌ها و حالت‌های بدنی ثابت طولانی‌مدت، انجام حرکات تکراری، قرار گرفتن در یک وضعیت نامناسب به مدت طولانی، استعداد ژنتیکی، استرس روانی و سن، همگی از جمله عواملی هستند که می‌توانند به یک درد عضلانی-اسکلتی در یک دندانپزشک منجر شوند.

در این میان، ناحیه در معرض خطر بسته‌ به تخصص دندانپزشک متفاوت است. به عنوان مثال، پریودونتیست‌ها (متخصصان لثه) بیشتر مستعد ابتلا به درد گردن، شانه، دست و مچ هستند، اما دندانپزشک‌های عمومی بیشتر مستعد ابتلا به کمردرد و آسیب‌های گردنی (به دلیل قرار گرفتن در وضعیت‌های ثابت طولانی‌مدت) هستند، ولی کمتر به عوارض ناشی از آسیب‌های حرکتی تکراری که در پریودونتیست‌ها وجود دارد مبتلا می‌شوند.

خم کردن سر به جلو در حین کار و به مدت طولانی یک حالت شایع در میان دندانپزشکان است. خم شدن و قوز کردن دندانپزشک روی بیمار برای دستیابی به دید بهتر در دهان بیمار موجب افزودن یک بار اضافی بر گردن می‌شود. نتیجه طبیعی این موضوع، بروز یک درد گردن است که به آن سندرم درد گردنی گفته می‌شود. این سندرم می‌تواند موجب بروز سردرد‌ و درد مزمن در عضلات گردن، شانه‌ها و کتف شود که حتی به بازو‌ها نیز انتشار می‌یابد.

تحقیقات بیانگر شیوع 81 درصدی درد بازو، گردن، کمر و شانه در میان دندانپزشکان است.

2- مسمومیت با مواد دندانپزشکی

از همان زمانی که جیوه در ترکیب مواد پرکننده دندان مورد استفاده قرار گرفت، یک علامت سوال بزرگ در مقابل آن به وجود آمد: «آیا این ماده که از سمی‌ترین عناصر موجود در طبیعت به شمار می‌رود، خطری برای بدن انسان دارد، یا نه؟»

اگرچه امکان آزاد شدن جیوه از داخل آمالگام، که یکی از مواد پرکردنی دندان هاست تقریبا وجود ندارد و از این نظر خطری متوجه کسانی که اقدام به ترمیم دندان‌ها با آمالگام می‌کنند، نیست؛ احتمال ایجاد مسمومیت دندانپزشکان و دستیار آنها که هر روز چند ساعت با ترکیباتی نظیر آمالگام سر و کار دارند، بسیار زیاد است.

اگرچه جیوه از راه پوست و بلع قابل جذب است، اما خطر اصلی با جذب آن از طریق استنشاق یا تنفس است.اگر میزان جیوه در خون بالا برود، علایم مسمومیت آشکار می‌شود.

به دلیل اینکه بخار جیوه، رنگ، طعم و بو ندارد، بنابراین کشف آن حتی در شرایطی که در بالاترین مقدار ممکن هم باشد، به راحتی ممکن نیست.

اهمیت خطر مسمومیت با جیوه به حدی است که یک قطره خالص از آن می‌تواند تمام هوای یک مطب با اندازه معمولی را اشباع کند.

البته باید تأکید کرد که مقدار جیوه‌ای که در مطب‌های دندانپزشکی برای پرکردن دندان‌ها به کار می‌رود، آن قدر نیست که چنین عوارضی برجای بگذارد، اما رعایت اصول ایمنی هم برای بیمار و هم دندانپزشک از ایجاد مشکلات بعدی پیشگیری می‌کند.

برای از بین بردن احتمال خطر مسمومیت با جیوه، هوای داخل مطب باید به خوبی تهویه شود و تمام جیوه‌های اضافی نظیر کپسول‌های مصرف‌شده و خرده‌های آمالگام که در حین متراکم کردن باقی مانده‌اند، باید جمع‌آوری شوند و درون ظرف‌های نشکن که در آنها کاملا بسته می‌شود، نگهداری شوند.

عرضه بهداشتی جیوه توسط فروشندگان و تولیدکنندگان و مصرف صحیح آن نقش بسیار مۆثری در جلوگیری از آلودگی محیط زیست دارد.

خرده‌های باقی‌مانده آمالگام و مواد آلوده به جیوه به هیچ وجه نباید سوزانده شود. بنابراین نباید آن را همراه با سایر زباله‌ها دور ریخت، چرا که ممکن است بعدها در نتیجه سوزانده شدن آن بخارهای جیوه سبب آلودگی شوند.